Nişanlanma, evlenme yaşına gelmiş kız ve erkeklerin yani evlenme engeli bulunmayan iki kişinin aileleri tarafından yörenin örf ve adetleri doğrultusunda evlenme vaadi ile yaptıkları bir ön sözleşme olup evliliğe söz verme niteliğindedir.
Nişanlılık döneminin uzun ya da kısa olması taraflara ve ailelere göre değişmektedir. Gerek nişan töreninde gerek nişanlılık döneminde taraflar örf ve adetler doğrultusunda birbirlerine bazı hediyeler ve ziynet eşyası vermektedir. Nişanlılık döneminde taraflar ya da aileler arasında olan uyuşmazlık nedeniyle nişan bozulmaktadır. Vatandaşın en çok sorduğu sorulardan biri de nişanın bozulması halinde verdiğim hediyeleri ve taktığım altınları nasıl alacağım? sorusudur.
TMK 122. Maddesinde “Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir.”
Nişanın bozulması durumunda takılan takıların iadesi istenebilir. Türk Medeni Kanunu’nun 122. Maddesi’ne göre; diğer nişanlıya verilmiş olan alışılmışın dışındaki hediyeler, geri istenebilmektedir.
Nişanın bozulması halinde örf adet gereği olağan olarak verilen altınlar ve hediyeleri geri talep edilememekle birlikte olağan hediyeleri aşan yani alışılmışın dışındaki altınlar ve hediyeler geri istenebilecektir. Örneğin; alyanslar, nişan yüzüğü, çiçek, çikolata, karşı tarafın ailesine alınan kılık kıyafet, vb'nin örf adet gereği olağan hediye sayılmaktadır. Alışılmışın dışındaki eşyalara örnek olarak ise altın, kolye, saat, cep telefonu, araba, ev, sayılabilmektedir. Hediyenin alışılmışın dışında olup olmadığı ise tarafların örf ve adetine, hayatın olağan akışına göre değerlendirilmektedir. Bu konuda hak kaybına uğramamak için boşanma avukatı ile çalışılmalıdır.
Nişanın bozulması nedeniyle maddi ve/veya manevi tazminat davası açılabilmektedir.Nişan hediyelerinin geri verilmesi davasında görevli mahkeme Aile Mahkeme’leri olup yetkili mahkeme ise davalının yerleşim yeri mahkemesidir.
Nişanda çekilen kamera kayıtları, nişan fotoğrafları delil niteliğinde olup mahkeme tarafından görevlendirilen kuyumcu bilirkişi, nişan töreni sırasında takılan altınların gramları, türlerini tespit edip mahkemeye sunmaktadır. Yine tarafların mahkeme dinleteceği tanıklar sayesinde de takılan takılar ve hediyeler ispat edilebilmektedir. Davacı, davasını ispat etmek hangi delilleri hangi sürede mahkemeye sunacağı hususunda alanında uzman bir aile hukuku avukatı ya da boşanma avukatı ile çalışmalıdır.
TMK md.123’e göre, Nişanlılığın sona ermesinden doğan dava hakları, sona ermenin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.