Yaşanan enflasyon ve paranın değer kaybetmesi, aile içinde ekonomik sıkıntılara neden olmakta ve bu sıkıntılar ile orantılı olarak boşanma oranlarında da artış yaşanmaktadır. Boşanma oranlarında meydana gelen bu artış, eşlerin boşanmanın fer'ileri konularda da anlaşmazlık yaşamasına sebep olmaktadır. Boşanma davalarında taraflar maddi - manevi tazminat, nafaka gibi boşanmanın fer'ileri konularında da çekişme yaşarlar. Nafaka, günümüz ekonomisinin geldiği durum göz önüne alındığında, boşanan eşler için oldukça önemlidir. Bununla birlikte nafaka, kamu düzenine ilişkin olduğundan uzmanlık gerektiren bir alandır. Bu nedenle Adana'nın Karataş ilçesinde boşanan veya nafaka davası açan vatandaşların alanında uzman bir Karataş Nafaka Avukatı ile çalışması önemlidir.
Nafaka Türk Medeni Kanunu kapsamında düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, boşanma nedeniyle eşlerden birinin yaşam koşullarının olumsuz etkilenmesi veya yoksullaşması durumunda, boşanma nedeniyle yoksulluğa düşmeyen eş tarafından ödenen para yardımına nafaka denir.
Nafaka miktarı, varsayıma dayanılarak değil, belli kriterler gözetilerek belirlenir. Nafaka miktarını, belli kriterlere göre belirleyen kişi mahkeme hakimidir. Nafakanın belirlenmesinde dikkat edilmesi gereken en önemli husus tarafların ekonomik durumlarıdır. Mahkeme hakimi, nafaka miktarını belirlemeden önce tarafların ekonomik durumları hakkında araştırma yapar. Bu araştırmanın adı ekonomik durum araştırmasıdır. Bu araştırma mahkeme hakiminin talimatı üzerine kolluk birimi tarafında yapılır. Bu araştırma genel itibariyle tarafların çalışıp çalışmadıklarını, çalışıyorlarsa maaşlarını, çalışmıyorlarsa nasıl geçindiklerini, sahip oldukları mal varlığı değerleri hakkındaki bilgileri içerir. Hakim bu araştırmayı gözeterek, yoksulluğa düşen tarafın geçimini karşılamaya yetecek ölçüde bir nafaka miktarı belirler.
TMK kapsamında dört çeşit nafaka düzenlenmiştir. Bunlar;
1.Tedbir Nafakası :Boşanma davalarında, dava devam ederken müşterek çocuğun velayeti kendisine verilmeyen ebeveyn tarafından, müşterek çocuğun ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla çocuğa ödenen ekonomik yardım tedbir nafakasıdır. Tedbir nafakası, dava devam ederken ödenen nafakadır. Bu yönüyle tedbir nafakası ile iştirak nafakası birbirinden ayrılır. Çocuğun beslenme, sağlık, eğitim, giyim gibi akla gelebilecek tüm ihtiyaçları tedbir nafakası kapsamınadır. Tedbir nafakası mutlaka çocuğun ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek bir miktarda olmalıdır. Aksi durumda müşterek çocuğun üstün yararı zarar görür. Tedbir nafakasının, müşterek çocuğun tüm ihtiyaçlarını karşılayacak miktarda belirlenmesi ve çocuğun üstün yararının zarar görmemesi için alanında uzman bir Karataş Nafaka Avukatı ile çalışmakta fayda vardır.
2.İştirak Nafakası: İştirak nafakası da aynı tedbir nafakası gibi müşterek çocuğun velayeti kendisine verilmeyen ebeveyn tarafından, müşterek çocuğun ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla çocuğa ödenen ekonomik yardımdır. Ancak bu nafaka dava sonunda kararın kesinleşmesinden sonra ödenen nafakadır. İştirak nafakası ise dava devam ederken ödenen nafakadır. Tedbir ve iştirak nafakaları bu yönüyle birbirinden ayrılır. Çocuğun beslenme, sağlık, eğitim, giyim gibi akla gelebilecek tüm ihtiyaçları iştirak nafakası kapsamınadır. Tedbir nafakası mutlaka çocuğun ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek bir miktarda olmalıdır. Aksi durumda müşterek çocuğun üstün yararı zarar görür.
3.Yoksulluk Nafakası: Bazı durumlarda boşanma neticesinde taraflardan biri yoksulluğa düşebilir. İşte boşanma neticesinde yoksulluğa düşen eşe, yoksulluğa düşmeyen eş tarafından yapılan ekonomik yardım yoksulluk nafakası olarak adlandırılır. Boşanma davalarında yoksulluk nafakası, mutlaka boşanma ile birlikte talep edilmelidir. Ancak yoksulluk nafakasına hükmedilmesi için bazı koşulların varlığı gerekir. Öncelikle yoksulluk nafakası isteyen taraf mutlaka bunu talep etmelidir. Ayrıca yoksulluk nafakası talep eden, evlilik birliğinin sarsılmasında ağır kusurlu olmayan taraf olmalıdır. Eğer yoksulluk nafakası talep eden eşin, yapılan yargılama neticesinde boşanmada ağır kusurlu olan taraf olduğu tespit edilirse bu durumda yoksulluk nafakası talebi reddedilir. Yoksulluk nafakası miktarı, boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek olan eşin ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli miktarda olmalıdır. Aksi durumda eş hak kaybına uğrar ve bu durum büyük mağduriyetlere yol açar. Bu nedenle bu konuda alanında uzman bir Karataş Nafaka Avukatı ile çalışmakta fayda vardır.
4.Yardım Nafakası: Yardım nafakası, diğer nafaka türleri gibi boşanmadan kaynaklanmaz. Zira yardım nafakası, boşanmanın fer'isi niteliğinde değildir. Yardım nafakası, bir kişinin eğer kendisi yardım etmezse yoksulluğa düşecek akrabalarına ödediği nafaka olarak tanımlanabilir. Ancak yardım nafakası tüm akrabalara verilmez, yalnızca kişinin üstsoyu ve alt soyu ve kardeşlerine verilebilir. Ayrıca kardeşlerin nafaka yükümlülüğü yalnızca refah içinde yaşamaları durumunda vardır. Yani kardeşiler refah içinde yaşamıyorsa yardım nafakası ödemek zorunda değildir. Yardım nafakası, boşanmanın fer'isi niteliğinde olmadığından ayrı bir dava olacak açılır.
Mahkeme tarafından nafakaya hükmedilmesine rağmen nafaka borçlusu, hükmedilen nafakayı ödemezse ilk yapılması gereken nafakaya ilişkin bir icra takibi başlatmaktır. İcra takibi başlattıktan sonra icra dairesi ödeme emri düzenler ve nafaka borçlusuna ödeme emrini tebliğ eder. Ödeme emrini tebliğ alan borçlu, icra takibinden haberdar olmuş sayılır. Ödeme emrini tebliğ alan borçlu, nafakayı ödeyebilir. Ancak borca itiraz da edebilir. İtiraz süresi tebliğden itibaren 7 gündür. Eğer borçlu, takibe itiraz etmez ise takip kesinleşir ve takibin kesinleşmesiyle borçlu üzerine kayıtlı olan taşınır ve taşınmaz mallara, borçlunun maaşına, banka hesaplarına haciz konulabilir.
Nafaka, kamu düzenine ilişkin olduğu için nafaka ödememenin yaptırımları, diğer para borçlarını ödememenin yaptırımlarından farklıdır. Kanun koyucu bu kapsamda nafaka alacaklısını koruyan ve nafaka borçlusunu da nafaka ödemeye zorlayan hükümler düzenlemiştir. Hukuk sistemimizde nafaka borcu dışındaki para borçlarının ödenmemesi durumunda hapis cezasına hükmedilmez. Ancak nafaka borcunun ödenmemesinin yaptırımı üç ay tazyik hapsidir. Nafaka borçlusunun, ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren bir ay içinde nafakayı ödememesi durumunda nafaka alacaklısının, nafaka yükümlülüğüne aykırılık suçundan icra ceza mahkemelerine şikayet hakkı doğar. Yani nafaka alacaklısı, nafaka borcunu ödemeyen nafaka borçlusunu icra ceza mahkemelerine şikayet edebilir. Dava sürecinde borçlu, nafakayı ödemezse üç aylık tayzik hapsi ile cezalandırılır.
Gerek nafaka davaları sürecinde gerekse nafakanın, nafaka borçlusundan tahsil edilmesi aşamalarında alanında uzman bir Karataş Nafaka Avukatı ile çalışmak önem arz eder.