4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 174/1.maddesi uyarınca; Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 174/2. maddesi uyarınca; Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.
Yukarıda belirtilen kanun maddelerinden de anlaşılacağı üzere boşanma davalarında maddi ve manevi istenmesi için; tazminatı isteyen tarafın, diğer tarafa göre kusurunun az olması veya kusursuz olması gerekir. Boşanma davalarında diğer eşten talep edilen maddi ve manevi tazminat, boşanmanın fer'isi (eki) niteliğinde olup çekişmeli boşanma davası dilekçesi içinde isteneceği gibi çekişmeli boşanma davası kararı kesinleştikten itibaren 1 yıl içinde de açılabilen kendine özgü bir tazminat davası türüdür.
Maddi ve manevi tazminat, çekişmeli boşanma davasını açan davacı tarafından boşanma dava dilekçesinin içinde istenebilir veya davalı tarafından boşanma davasına verilecek cevap dilekçesinin içinde de istenebilir. Çekişmeli boşanma dava dilekçesiyle ya da cevap dilekçesiyle, talep edilen maddi ve manevi tazminat için ayrıca bir harç ya da gider avansı ödenmemektedir.
Boşanma dava dilekçesi ya da boşanma cevap dilekçesi ile talep edilmeyen maddi ve manevi tazminat talepleri, boşanma davası devam ederken de ayrı bir dava yani maddi ve manevi tazminat davası şeklinde açılabilir. Bu durumda boşanma ve tazminat davaların birleştirilmesine veya boşanma davasının tazminat davası için bekletici mesele yapılmasına karar verilir.
Eğer maddi ve manevi tazminat, boşanma davası ile birlikte istenmeyecekse çekişmeli boşanma davası kararı kesinleştikten itibaren 1 yıl içinde de ayrı bir tazminat davası açılarak istenebilir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 178. maddesi uyarınca; Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Mahkeme tarafından maddi tazminata hükmedilebilmesi için evlilik birliğinin resmi olarak boşanma kararıyla son bulmuş olması gerekir. Yukarıda da belirtildiği üzere maddi tazminat davası, boşanma davasıyla birlikte boşanmanın eki niteliğinde istenebildiği gibi boşanma kararı kesinleştikten sonra ayrı bir dava şeklinde de açılabilir. Eğer boşanma davası devam ederken ayrı bir dava şeklinde açıldığında da devam eden boşanma davası ile birleştirilir.
Çekişmeli boşanma davalarında maddi tazminat talep eden eş, diğer eşten daha az kusurlu olmalı ya da kusursuz olmalıdır. Hangi eşin kusurlu, daha az kusurlu ya da kusursuz olduğuna mahkeme tarafından tespit edilir. Bu da davacı ve davalının iddialarına, iddialarını ispatlamalarına ve mahkemeye ibraz ettikleri delillere göre değerlendirilir.
Boşanma davasının görüldüğü aile mahkemesi, kusursuz veya daha az kusurlu olan eş lehine maddi tazminata hükmederken tazminat talep eden davacı tarafın menfaatinin boşanma davası yüzünden zedelenip zedelenmediğini tespit edecektir. Örnek vermek gerekirse; Eğer kişi boşandıktan sonra evlilikte olan menfaatleri zedelenirse, ekonomik anlamda sıkıntıya girerse lehine maddi tazminata hükmedilir.
Boşanma davasında maddi tazminatın miktarı mahkeme hakiminin takdirine bağlıdır. Hakim maddi tazminat miktarını belirlerken şu kriterleri dikkate almaktadır;
Manevi tazminat miktarı da mahkeme hakimi tarafından belirlenir. Hakim, manevi tazminat miktarını belirlerken tarafın kişilik haklarının ne kadar zedelendiğine, boşanmaya neden olan fiilin manevi olarak tarafları ne kadar yıprattığına , tarafların kusur derecesine ve yine davalı tarafın ekonomik gücüne bakarak manevi tazminat miktarını belirler.
Görüldüğü gibi boşanma davalarında talep edilecek maddi ve manevi tazminat hususunda hak kaybı yaşanmaması adına alanında uzman bir boşanma avukatı Adana ile çalışılması tavsiye edilmektedir.
Boşanma nedeniyle hükmedilecek olan maddi tazminat ya da manevi tazminat, boşanmanın eki niteliğindedir. Bu nedenle Türk Medeni Kanunumuzun 178. maddesi uyarınca boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıllık zamanaşımı süresine tabiidir.
Türk Medeni Kanunumuzun 178. Maddesi uyarınca; Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.