Basit yargılama usulü, Asliye ceza mahkemesi tarafından bazı suçlarda iddianamenin kabulünden sonra duruşma yapılmadan sadece evrak üzerinde yürütülen bir usuldür. Mahkemenin takdirine bağlı olarak olağan yargılama usulünden farklı olarak yani duruşma yapılmadan yürütülen ve 01.01.2020 tarihinden itibaren yürürlüğe giren bir usuldür.
Basit Yargılama Usulü Hangi Suçlarda Uygulanır?
Asliye ceza mahkemesince, iddianamenin kabulünden sonra adli para cezasını ve/veya üst sınırı iki yıl veya daha az süreli hapis cezasını gerektiren suçlarda basit yargılama usulünün
uygulanmasına karar verilebilir. CMK 251(1)
Basit Yargılama Usulünün Uygulanacağı Suçlara Örnek Vermek Gerekirse;
- Basit kasten yaralama suçu (TCK m.86/2),
- Taksirle yaralama suçu (TCK m.89/1),
- Basit cinsel taciz suçu (TCK m.105/1),
- Konut dokunulmazlığının ihlali suçu (TCK m.116/1,2,3),
- Hakaret suçu (TCK m.125),
- Güveni kötüye kullanma suçu (TCK m.155/1),
- Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması (TCK m.170/2),
- Genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması (TCK m.171),
- Trafik güvenliğini kasten tehlikeye sokma (TCK m.179/2,3),
- Trafik güvenliğini taksirle tehlikeye sokma (TCK m.180),
- Hayasızca hareketler (TCK m.225),
- Müstehcenlik suçu (TCK m.226/1),
- Yalan tanıklık (TCK m.272/1),
- Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi (TCK m.279) (Adli görevden doğan suçu bildirmeme),
- Tutuklu, hükümlü veya suç delillerini bildirmeme (TCK m.284),
- Ses veya görüntülerin kayda alınması (TCK m.286),
Basit Yargılama Usulü Hangi Mahkemede Uygulanır?
Asliye ceza mahkemelerinde uygulanır.
Basit Yargılama Usulü Nasıl Uygulanır?
- Basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verildiği takdirde mahkemece iddianame; sanık, mağdur ve şikâyetçiye tebliğ edilerek, beyan ve savunmalarını on beş gün içinde yazılı olarak bildirmeleri istenir.
- Tebligatta duruşma yapılmaksızın hüküm verilebileceği hususu da belirtilir. Ayrıca, toplanması gereken belgeler, ilgili kurum ve kuruluşlardan talep edilir. CMK 251(2)
Basit Yargılama Usulünün Temel Cezaya Etkisi Nedir?
Beyan ve savunma için verilen süre dolduktan sonra mahkemece duruşma yapılmaksızın ve Cumhuriyet savcısının görüşü alınmaksızın, Türk Ceza Kanununun 61 inci maddesi dikkate alınmak suretiyle, 223 üncü maddede belirtilen kararlardan birine hükmedilebilir. Mahkûmiyet kararı verildiği takdirde sonuç ceza dörtte bir oranında indirilir.CMK 251(3)
Mahkemece, koşulları bulunması hâlinde; kısa süreli hapis cezası seçenek yaptırımlara çevrilebilir veya hapis cezası ertelenebilir ya da uygulanmasına sanık tarafından yazılı olarak karşı çıkılmaması kaydıyla hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. CMK 251(4)
Basit Yargılama Usulü Hangi Durumlarda Uygulanmaz?
- Basit yargılama usulü, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı, sağır ve dilsizlik hâlleri ile soruşturma veya kovuşturma yapılması izne ya da talebe bağlı olan suçlar hakkında uygulanmaz. CMK 251(7)
- Basit yargılama usulü, bu kapsama giren bir suçun, kapsama girmeyen başka bir suçla birlikte işlenmiş olması hâlinde uygulanmaz. CMK 251(8)
